Kategoria: Czas rozrywki
SWOBODNA WYMIANA POGLĄDÓW
Tylko bowiem swobodna wymiana poglądów pozwala na wybór najlepszych rozwiązań, konfrontując zaś różne idee można te rozwiązania ciągle doskonalić. Wolność słowa jest więc warunkiem powstania wolnego rynku idei, który z kolei jest warunkiem dochodzenia do prawdy oraz ciągłego ulepszania mechanizmów społecznych. Znaczenie wolności słowa w odkrywaniu prawdy trafnie ujął Mili w często cytowanym fragmencie traktatu O wolności [1859], pisząc:„Gdyby cała ludzkość z wyjątkiem jednego człowieka sądziła to samo i tylko ten jeden człowiek był odmiennego zdania, ludzkość byłaby równie mało uprawniona do nakazania mu milczenia, co on, gdyby miał po temu władzę, do zamknięcia ust ludzkości. Gdyby opinia była osobistym mieniem mającym wartość jedynie dla właściciela, gdyby zakaz jej wyznawania był tylko krzywdą prywatną, istniałaby pewna różnica miedzy wyrządzeniem tej krzywdy tylko kilku lub też wielu osobom. Ale szczególnie złą stroną zmuszania opinii do milczenia jest to, że ograbia ona cały rodzaj ludzki; zarówno przyszłe pokolenia jak współczesnych, a tych, którzy się nie godzą z daną opinią, bardziej jeszcze niż tych, którzy ją głoszą. Jeśli ta opinia jest słuszna, pozbawia się ich sposobności dojścia do prawdy; jeśli niesłuszna, tracą coś, co jest niemal równie wielkim dobrodziejstwem: jaśniejsze zrozumienie i żywszą świadomość prawdy wywołane przez jej kolizje z błędem.” [Mili, 1999, s.32]
LIBERALNA WIZJA
W liberalnej wizji porządku społecznegojrolę wolnego rynku idei najlepiej spełniają wolne media. Wolne w tym sensie, że powstające i działające bez jakichkolwiek zewnętrznych ograniczeń^ jak i w tym, że mają być one otwarte na wszystkie możliwe punkty widzenia i poglądy. Jedynie takie media pomagają jednostkom w lepszym poznawaniu otaczającej rzeczywistości i rozsądnym kierowaniu własnymi sprawami, a społeczeństwu w wyborze programów i rządów najlepiej służących interesom publicznym. Słowem, tylko wolne media mogą być instrumentem oświecenia publicznego, a na tym właśnie polega ich najważniejsza powinność wobec jednostki i społeczeństwa [Gordon, 1997], Drugą fundamentalną powinnością nakładaną na media przez doktrynę liberalną jest sprawowanie kontroli nad rządem, a właściwie nad całym aparatem władzy państwowej (współcześnie do „obszaru podległego kontroli” zalicza się także wielki biznes).
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY
Trójpodział władzy państwowej na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, gwarantuje wprawdzie wzajemne kontrolowanie się i równoważenie tych władz, ale nie wyklucza niedbalstwa, py- szałkowatości, arogancji, a zwłaszcza korupcji wśród ludzi kierujących aparatem państwowym, zwłaszcza w kontaktach ze światem interesów. Ma to być właclzasprawowana w imieniu i interesie obywateli oraz społeczeństwa obywatelskiego nad całym systemem politycznym. W sensie węższym media jako organy czwartej władzy mają kontrolować prawomocność i etyczność działania instytucji państwowych i wielkich korporacji; w sensie szerszym – media mają także realizować wskazany wyżej postulat oświecenia publicznego, czyli rozbudzać zainteresowanie sprawami publicznymi i działaniem władz, kształtować postawy obywatelskiej czujności.
IDEA WŁASNOŚCI
Mimo traktowania idei wolności jako podstawy całego ładu społecznego, doktryna liberalna nie absolutyzuje wolności mediów, nie traktuje jej jako wartości najwyższej i autotelicznej. Przeciwnie, wolność mediów jest warunkiem realizacji postulowanych zadań na rzecz społeczeństwa i jednostki. W tym zresztą tkwi pewna sprzeczność (ideo)logiczna, gdyż wolnym mediom nie można niczego nakazać – mogą one chcieć lub nie chcieć działać wedle wskazań doktryny. Sprzeczność ta nie osłabia jednak zbytnio doktryny. Wiara w racjonalizm i utylitaryzm (dążenie do szczęścia powszechnego) działań ludzkich stanowi bowiem gwarancję tego, że media będą bronić swobód obywatelskich przed despotyzmem państwa. Równie oczywista jest kwestia warunków wolności mediów — mają one być domeną wolnej przedsiębiorczości i działać na zasadach rynkowych, nie mogą więc podlegać koncesjonowaniu, a jakakolwiek cenzura musi być prawnie zakazana. Wolne media muszą też mieć dostęp do istotnych informacji będących w posiadaniu państwa.
Loading ...
